Obezite, vücutta aşırı yağ birikmesi olayıdır ve hem dünyada hem de ülkemizde giderek yaygınlaşan bir sağlık sorunudur. Obezite, aşırı kilolu olmakla eş anlamlı kullanılmakla birlikte, Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) tanımına göre, vücutta sağlığı olumsuz yönde etkileyecek seviyede yağ birikimi olarak tanımlanır. Obezitenin tanımı yaşa, cinsiyete ve bireyin boyuna göre değişiklik gösterebilir. Obezite olup olmadığını anlamak için yaygın olarak kullanılan iki yöntem vardır: Vücut Kitle İndeksi (VKİ) ve Bel Çevresi Ölçümü (BÇ).

Vücut Kitle İndeksi (VKİ), beden kitle indeksi olarak da bilinir ve vücut ağırlığının (kg) boy uzunluğunun karesine (m²) bölünmesiyle hesaplanır. VKİ = Vücut ağırlığı (kg) / Boy uzunluğu karesi (m²). Vücut kitle indeksine göre bireyler zayıf, normal kilolu, fazla kilolu gibi gruplara ayrılmıştır. Vücut kitle indeksine göre;

Sağlıklı bir insanın vücudundaki yağ oranı yaş, cinsiyet ve boy gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Kadınlarda ve ilerleyen yaşlarda yağ oranı daha fazla olur. Örneğin, 30 yaşlarındaki bir erkeğin vücudundaki yağ oranının %25'in üstünde olması obez olarak kabul edilirken, 50 yaşlarındaki bir kadının obez olarak kabul edilmesi için vücudundaki yağ oranının %40'ı aşması gereklidir.

Vücut kitle indeksi, vücutta biriken yağ miktarı hakkında bilgi verir. Ancak vücutta yağ oranının artması kadar, yağın bulunduğu bölge de önemlidir. Aşırı yağın özellikle göbek bölgesinde birikmesi insan sağlığı açısından tehlikelidir. Bu nedenle, bel çevresindeki yağların ölçümü hem çocuklarda hem de yetişkinlerde obeziteye bağlı olarak gelişen hastalıkların gelişme riski açısından kayda değer bir ölçümdür.

Bel çevresi cinsiyete göre farklılık gösterebilir. Bel çevresi kadınlarda 80 cm'nin altında ve erkeklerde 94 cm'nin altında olmalıdır. Eğer bel çevresi kadınlarda 88 cm ve üzeri ise, erkeklerde 102 cm ve üzeri ise tip 2 diyabet ve kalp damar hastalıklarının oluşması bakımından oldukça risklidir.

Özetle, obezite, sadece kiloya bağlı olarak değil, vücut kitle indeksi ve bel çevresi ölçümleri üzerinden de değerlendirilmelidir. Bu ölçümler, sağlıklı bir yaşam için bireylerin kendi vücut kompozisyonlarını daha iyi anlamalarına yardımcı olur.